Ogród na dachu – o czym pamiętać przy projektowaniu?

Jedną z architektonicznych wizytówek stolicy jest BUW, czyli Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. Sekret jego popularności to efektowna architektura, ale przede wszystkim znajdujący się na dachu ogród. Wielkopowierzchniowy dach płaski to dobre miejsce na stworzenie zielonej przestrzeni. Przy jej projektowaniu trzeba zadbać o prawidłowe odwodnienie konstrukcji, jej wytrzymałość na obciążenia i zapewnić odpowiednie warunki dla rozwoju roślin. Pomoże w tym wykorzystanie membran dachowych Protan.

Utwardzone przestrzenie szybko się nagrzewają i nie zatrzymują wody opadowej. Dlatego tam, gdzie tylko jest to możliwe są zastępowane przez powierzchnie biologicznie czynne. W gęsto zabudowanym miejskim terenie liczy się każdy m2 terenu. Dobrym rozwiązaniem, zapewniającym maksymalne wykorzystanie dostępnego miejsca, jest więc urządzenie zielonego dachu płaski, na którym rosną rośliny.

Zalety ogrodu na dachu płaskim

Jakie są plusy ogrodu na dachu? Zielona konstrukcja podnosi wartość i atrakcyjność budynku, tworzy przestrzeń do odpoczynku oraz poprawia estetykę obiektu. Taki dach działa niczym gąbka, która gromadzi wodę opadową w miejscu opadu, filtruje ją i nawilża powietrze. Wspiera i odciąża tradycyjny system odprowadzania wód deszczowych, umożliwia też ponowne wykorzystanie błękitnego zasobu, np. do podlewania zieleni.

Tego typu konstrukcja poprawia również współczynnik izolacyjności akustycznej i termicznej obiektu, dzięki czemu charakteryzuje się on mniejszym zapotrzebowaniem na energię cieplną w sezonie grzewczym. Latem roślinność obniża natomiast temperaturę, w efekcie połać dachowa mniej się nagrzewa i ograniczone jest powstawanie wysp ciepła. Dach z ogrodem jest też w mniejszym stopniu narażony na działanie promieniowania UV i ryzyko zniszczeń spowodowanych np. gradobiciem.

Ogrody na dachach ograniczają zmiany klimatu. „Żyją” też niemal przez cały rok – przyciągają rośliny, owady i ptaki, co pozytywnie oddziałuje na bioróżnorodność. Zimą, w okresie smogowym zielony dach oczyszcza natomiast zanieczyszczone powietrze, pochłaniając dwutlenek węgla, dwutlenek siarki oraz tlenki azotu.

Konstrukcja ogrodu na dachu płaskim

Ogrody dachowe mogą być intensywne lub ekstensywne, można je zakładać zarówno na budynkach prywatnych, jak i publicznych. Dach z ogrodem powinien być odpowiednio zaprojektowany i wykonany, tak żeby tworzył sprawnie działający system. Dzięki temu, zapewnia odporność na zwiększone obciążenia, chroni budynek przed zalaniem i tworzy dobre warunki dla rozwoju roślin.

Przy projektowaniu dachu zielonego trzeba więc pamiętać o zapewnieniu jego ochrony przed przerastaniem korzeni, uwzględnieniu obciążeń, w tym również tych wynikających z nasycenia wodą, ciężaru śniegu oraz elementów komunikacji dachowej, jeśli takowe występują. Należy też pamiętać o nachyleniu dachu, uwzględnieniu siły wiatru i odwodnieniu.

Zielony dach składa się z kilku warstw. Pierwsza z nich to warstwa podstawowa, czyli konstrukcja dachowa. Na niej ułożona jest paroizolacja oraz izolacja termiczna np. z wełny mineralnej. Kolejny poziom to membrana dachowa, a następnie warstwa drenażowa (np. żwir lub keramzyt) i roślinność.

W zależności od rodzaju konstrukcji, sprawdzą się różne rozwiązania. Przy bardziej wymagającym dachu intensywnym, gdzie obciążenia są większe, odpowiednia jest wysokiej jakości membrana Protan G, wykonana z giętkiego PVC wzmocnionego włóknem szklanym. PVC zawiera stabilizatory, dzięki którym membrana jest odporna zarówno na wysokie, jak i niskie temperatury, promieniowanie UV i korozję biologiczną. Membrana dostępna jest w grubości 1,5mm oraz w standardowym kolorze ciemnoszarym i jasnoszarym. W przypadku lżejszych dachów ekstensywnych można zastosować termoplastyczną membranę Protan SE Titanium+ wzmocnioną poliestrem o wysokiej wytrzymałości na rozciąganie i rozdarcie. Membrana przeznaczona jest do wykorzystania na dachach o wszystkich kształtach i rozmiarach.

Trawa na dachu

Jaka roślinność sprawdzi się w ogrodzie na dachu? Można stworzyć tu naturalny trawnik, ale opcji jest więcej. Na dachach ekstensywnych wykorzystuje się zazwyczaj lekkie i płytkie podłoża, które nie wymagają konserwacji i nie są przestrzenią rekreacyjną – a więc nie powinno się chodzić po zielonej powierzchni takiej połaci. Z reguły roślinność ekstensywna wymaga jedynie corocznego odchwaszczania i nawożenia, a tworzą ją przede wszystkim rośliny niskie, np. rojniki, rozchodniki oraz trawy.

Na dachu intensywnym podłoże jest głębsze, co sprawa, że roślinność jest bardziej zróżnicowana i wyższa: różnorodne gatunki traw, krzewy a nawet mniejsze drzewa. Jednocześnie jest on bardziej wymagający pod względem konserwacji i nawodnienia, ale może za to stanowić przestrzeń rekreacyjną.

Przy tworzeniu ogrodu na dachu optymalnym rozwiązaniem jest skorzystanie z kompletnych systemów, obejmujących wszystkie niezbędne elementy w tym warstwę drenażową, włókninę filtracyjną, podłoże uprawowe i podłoże do sadzenia. Systemy dachów zielonych Protan są zgodne z wymogami SUDS (zrównoważone systemy odwadniania obszarów miejskich) i mogą być używane w celu spełnienia akredytacji BREEAM.